จุดเริ่มต้น และรอยต่อ
ทว่าสิ่งที่น่าสนใจปัจจุบันทันด่วน ควรเป็นเรื่องราว เกี่ยวกับ GULF
เรื่องราว และบทสนทนากันเกี่ยวกับ GULF ปรากฏการณ์หนึ่ง สะท้อนความเป็นไปของสังคม เศรษฐกิจและการเมืองไทยด้วย
GULF ผุดขึ้นมาในยุคสมัยหนึ่งซึ่งพลังขับเคลื่อนอย่างค่อยเป็นค่อยไป ว่าไปแล้วมาช้า ดีกว่ามาเร็ว
เริ่มต้นในภาวะพองตัวทางเศรษฐกิจไทยในทศวรรษ2530 ไม่ห่างจากยุคสื่อสารไทยที่เติบโตและทรงอิทธิพล เป็นไปอย่างรวดเร็วและยังคงอยู่ ไม่ห่างจากช่วงเวลาการเกิดขึ้นของ INTUCH (เข้าตลาดหุ้นปี2533) และ ADVANC(เข้าตลาดหุ้นปี2534) นัก
เปิดฉากขึ้นในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อสำคัญนั้นเช่นกัน เมื่อพระราชบัญญัติคณะกรรมการนโยบายพลังงานแห่งชาติ พ.ศ. 2535(ขณะนั้น อานันท์ ปันยารชุน เป็นนายกรัฐมนตรี)เกิดขึ้น ไม่เพียงเป็นที่มา และจุดตั้งต้น บริษัทที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย อย่างกลุ่มปตท. หากรวมรวมการปฎิรูปกิจการผลิตไฟฟ้าครั้งใหญ่ ในสถานการณ์ซึ่งหน่วยงานรัฐวิสาหกิจสำคัญ-การไฟฟ้าฝ่ายผลิต(กฟผ.) ไม่อาจแบกรับภารกิจได้ตามลำพัง
ปีเดียวกัน (2535) กฟผ. ได้จัดทำระเบียบแลวเสร็จและออกประกาศรับซื้อไฟฟ้าในรูปแบบ Small Power Producer (SPP) ตามแผนการรับซื้อไฟฟ้าจากผู้ ผลิตไฟฟ้าที่ใช้พลังงานนอกรปู แบบ และปี 2537 รัฐบาลกำหนดหลักเกณฑ์ให้เอกชนเข้ามาแข่งขันลงทุนก่อสร้างโรงไฟฟ้า ในรูปแบบที่เรียกว่า Independent Power Producer (IPP)
ตามโมเดลและ ความเป็นไป ว่าด้วยโอกาสและความมั่งคั่งใหม่ในสังคมไทย มักจะเริ่มต้นจากศูนย์กลาง ผู้ทรงอิทธิพล ผู้มีสายสัมพันธ์ เฉกเช่นเดียวกันกรณีที่ครึกโครมกว่า เคยว่าไว้ในยุคต้นๆอุตสาหกรรมเคมีภัณฑ์ ยุค “โชติช่วงชัชวาล” ถืออยู่ในช่วงเวลาเดียวกัน แต่กรณีโรงไฟฟ้าเอกชน เป็นไปตามขั้นตอน ค่อนข้างเงียบๆ
กฟผ.ปรับตัว สู่ยุคที่แตกต่าง จัดตั้งบริษัทลูก เพื่อระดมทุนจากตลาดหุ้น ยุคที่กำลังเฟื่องฟู เข้าสู่การแข่งขันใหม่ กับโรงไฟฟ้าเอกชน ตั้งแต่ช่วงต้นๆ– บริษัท ผลิตไฟฟ้า จำกัด (มหาชน) หรือ EGCO (ก่อตั้งปี 2535 เข้าตลาดหุ้นปี2538 ) และอีกช่วงที่ความเป็นไปอีกขั้น-บริษัท ราช กรุ๊ป จำกัด (มหาชน) หรือRACH (ก่อตั้งและ เข้าตลาดหุ้นปี2543 )
กลุ่มธุรกิจดั้งเดิมของไทย ผันตัวจากธุรกิจเก่าๆ หรือข้างเคียง สู่ธุรกิจใหม่ ในกรณี กลุ่มมิตรผล ยักษ์ใหญ่อุตสาหกรรมน้ำตาล
บริษัท บ้านปู จำกัด (มหาชน) หรือ BANPU เริ่มต้นกิจการเหมืองแร่ตั้งแต่ปี 2526 ปรับตัวอย่าวงกระฉับกระเฉง สู่ช่วงเวลาใหม่อย่างทันท่วงที ในปี2536 ทั้งร่วมมือกับพันธมิตรธุรกิจระดับโลก เข้าร่วมโครงการผู้ผลิตกระแสไฟฟ้ารายย่อย (SPP) ในเวลาเดียวกับนำกิจการเข้าระดมทุนในตลาดหุ้น
มีอีกบางกรณีที่น่าสนใจ บริษัท บี.กริม เพาเวอร์ จำกัด (มหาชน) หรือ BGRI ตัดสินใจเข้าร่วมวงในจังหวะแรกๆอย่างค่อยเป็นค่อยไป ในฐานะเป็นเครือข่ายกิจการที่มีรากฐานในสังคมไทยมาอย่างยาวนาน ตั้งแต่รัชสมัยร.5 “ในปี พ.ศ.2421 หรือ ค.ศ. 1878 ชาวยุโรปสองท่าน ….เภสัชกรชาวเยอรมันชื่อ แบร์นฮาร์ด กริม ..กับหุ้นส่วนชาวออสเตรียชื่อ แอร์วิน มุลเลอร์ ได้เดินทางมายังประเทศไทยและก่อตั้งห้างจัดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ทางเภสัชกรรมและเคมีภัณฑ์ขึ้นที่ถนนโอเรียนเต็ล ห้างนี้ชื่อว่าสยามดิสเปนซารี่ ถือเป็นร้านยาในรูปแบบแพทย์สมัยใหม่แห่งแรกในประเทศไทย.” (https://bgrimmgroup.com/th)
มาถึงจุดเปลี่ยนหนึ่ง “เริ่มดำเนินธุรกิจในปี 2536 โดยเป็นหนึ่งในผู้บุกเบิกอุตสาหกรรมการผลิตไฟฟ้าภาคเอกชนของประเทศไทย ในช่วงเริ่มต้นของการลงทุนเราใช้ชื่อ บริษัท บี.กริม เพาเวอร์ จำกัด และได้มีการก่อตั้ง บริษัท อมตะ บี.กริม เพาเวอร์ จำกัด ในเวลาต่อมา” (https://www.bgrimmpower.com/th) กิจการกำลังเป็นไปคึกคักพอสมควร หลังจากเข้าตลาดหุ้นเมื่อไม่นาน (ปี2560) มีโครงการหนึ่งซึ่งสื่อเยอรมนีให้ความสนใจเป็นพิเศษ “โครงการโรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์มีขนาดใหญ่ ที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ …พลังงานแสงอาทิตย์ทุ่นลอยน้ำ กำลังการผลิตไฟฟ้า 45 เมกะวัตต์ ที่โรงไฟฟ้าพลังน้ำเขื่อนสิรินธร ซึ่งถือเป็นโครงการพลังงาน แสงอาทิตย์บนทุ่นลอยน้ำแบบไฮบริดที่ใหญ่ที่สุดในโลกอีกด้วย” (ข้อมูล จากสารประธานกรรมการ- ดร. ฮาราลด์ ลิงค์)
ว่าไปแล้วGULF และผู้ก่อตั้ง ผู้นำคนสำคัญ –สารัชถ์ รัตนาวะดี เพิ่งปรากฏตัวขึ้นไม่นานเพียงทศวรรษเดียว ในระยะแรกๆ อาจจะเรียกว่า เขาคือ “คนนอก” อีกคนหนึ่ง คนนอกที่มีโอกาสในจังหวะที่หาไม่ได้ง่ายนัก เป็นภาพสมดุลบางอย่าง ทั้งว่าด้วยสายสัมพันธ์อันยืดหยุ่นกับความผันแปรของสังคมผู้มีอำนาจไทย ภาวะอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องพัฒนามาถึงจังหวะเชื่อมต่อหลายมิติหลายแกน ไปจนถึงมีบทเรียนที่มีค่าจากผู้มาก่อน